Gedachten na 4 weken Malawi

En daartussendoor nog wat foto’s.

We hebben de hout-bouwwerken nog wel hoger gezien

Tegenliggers

Groeten

Als je ooit gaat fietsen in Malawi, houd er dan rekening mee dat je iedere dag meer zult moeten zwaaien dan WimLex en Maxima op koningsdag.
Er is weinig tijd voor introvert wegdromen. Op de meeste stukken kom je continue mensen tegen en de meesten zullen je groeten. Hello of good morning is soms genoeg, maar vaak zal het hele riedeltje ‘How are you?’ ‘Fine, and you?’ ‘Fine, thank you!’ (of op z’n Chichewa ‘Muli bwanji?’ ‘Ndili bwino, kaya inu?’ ‘Ndili bwino, zikomo!’) er achteraankomen. Regelmatig nog gevolgd door vragen als ‘What’s your name?’ ‘Where do you come from?’ ‘Where are you going?’

Je krijgt behalve zwaaien ook veel opgestoken duimen, en een enkele keer (met name van de oudere generatie dames) heel onderdanig een buiging met klappen. De jongere generatie lijkt gelukkig geen onderdanig gedrag te vertonen!

Aanspreekvormen

Ik wordt meestal aangesproken met madam, my friend, sister of my sister, soms met sir, af en toe met mama of mother, en één keer met mister man…
Jurjan is meestal my friend, brother, my brother, soms sir of boss, hij wordt geen enkele keer father genoemd, maar wel een paar keer mister man.

Kinderen durven ons vaak niet aan te spreken, aanstaren lukt daarentegen aardig

We merken vaak weinig verschil tussen brutaalheid van jongens of meiden. Deze dames waren echter heel verlegen.

Het weer

Qua temperatuur is het hier in augustus prima te doen. Ja tuurlijk is het af en toe flink boven de 30 graden met een felle zon, en dan heb je het op de fiets echt wel bloedheet. Maar ik kan slecht tegen hitte en heb dit als prima ervaren. Het scheelt dat het droge warmte is.

Wel hebben we heel bewust ervoor gekozen om niet ijdel te doen en iedere dag met onze aftandse panamahoeden op te fietsen. Dat houdt die brandende zon van je kop en voorkomt zonnesteken. ’s Avonds en ’s nachts koelt het op de meeste plekken lekker af, dus meestal lekker onder de dekens slapen.

Waar ik niet op gerekend had was de wind. Die was vaker de reden dat ik het fietsen zwaar vond dan de warmte of de bergen. Achteraf bleek iemand er al voor gewaarschuwd te hebben op een van de fietsforums waar we vragen hadden gesteld, maar dat was niet doorgedrongen. Daarnaast begrepen we dat de wind mogelijk ook nog wat erger was dan gebruikelijk.

Rotsschilderingen

90% van alle reclame die we zagen was voor zeep

Sociaal

‘We are not separate, we are one’ is een zin die ik vaker dan eens gehoord heb deze vakantie. Hiermee doelen ze op de samenhang tussen de mensen in een land dat vrij lijkt van de stammenoorlogen en religieuze intolerantie die zoveel andere landen verstoren. Maar ze zijn ook bereid om jou als vreemde toerist daarin op te nemen.

Perfect is het zeker niet, we lezen en horen ook hele andere verhalen. Over hoe vluchtelingen hier al net zo slecht behandeld worden door de bevolking als in Nederland, over het bijgeloof over albino’s die daardoor hun leven niet zeker zijn, over homofobie, over kindhuwelijken, over mob justice, etc. Maar wij maken met name de vriendelijkheid mee en houden een goed gevoel over aan Malawi en de Malawianen.

Heel veel malawianen die ik gesproken heb, hebben nog nooit een olifant gezien. Deze groep uit Mzuzu heeft geluk gehad.

De wasmachine

Armoede

Malawi schijnt het armste land van Afrika te zijn. Daar merk je als buitenstaander echter weinig van. Als je denkt aan armoede in Afrika, dan denk je al snel aan uitgemergelde kindjes met vliegen op de ogen, of lijmsnuivende wanhopige kinderen in sloppenwijken. Maar wat je in Malawi ziet zijn open, lachende, trotse mensen, die veelal netjes gekleed gaan, regelmatig zelfs stijlvol of hip. Ik heb relatief weinig kapotte kleren gezien.

De mensen zijn meestal dun, maar zien er sterk uit. Als je goed kijkt zie je overigens wel veel kinderen met ‘rijstbuikjes’ (of waarschijnlijk nsimabuikjes) dus er is we degelijk sprake van ondervoeding.

De armoede lijkt vrij redelijk verspreid, als er in een dorp al iemand rijker is, dan is het waarschijnlijk de chief, de dominee, de dokter… Of die rare toerist die langs komt fietsen. De bevolking groeit echter hard, harder dan het land aankan vrees ik. Nu is ontbossing bijvoorbeeld al een groot probleem. Ik vrees wat er gaat gebeuren als de bevolking nog verder gaat groeien.

Alle dorpen waar we doorkomen hebben een waterpomp, dat doet me goed om te zien. Ik denk dat ontwikkelingshulp daarin heel belangrijk is geweest. Wat me nu heel belangrijk lijkt is onderwijs stimuleren. Basisonderwijs is gratis, maar ik vraag me af of alle kinderen wel gaan. De hele dag door zien we namelijk kinderen op straat aan het spelen of hard aan het werk, jonge kinderen die met primitieve gereedschappen het land bewerken, bakstenen maken, in winkeltjes werken of met boomstammetjes of emmers water sjouwen. Middelbaar en voortgezet onderwijs zit er maar voor heel weinig kinderen in. Dit is namelijk niet gratis en voor de meeste ouders veel te duur.

Onze eerste olifant in Vwaza

Impala

Wildlife

Op de fiets ben je natuurlijk redelijk veel tijd kwijt aan reizen tussen de toeristische hoogtepunten. Dat is op zich juist heel bewust, vaak zijn de meest bijzondere momenten juist niet op de toeristische hotspots. Het betekent echter wel dat je niet alles kunt bezoeken in een land wat je zou willen zien, binnen de tijd die je tot je beschikking hebt.

Malawi heeft behoorlijk wat nationale parken en wildlife reserves en we hebben er maar een paar kunnen bezoeken. Een aantal van de beste hebben we niet kunnen doen, zoals Liwonde.

Toch ben ik zeker niet ontevreden over wat we allemaal gezien hebben en zeker niet over de manier waarop. Vwaza marsh was wat dat aangaat denk ik het hoogtepunt, maar ook Nkhotakota en Kuti waren tof en zelfs midden in Lilongwe hebben we kunnen genieten van de wildlife.

Eten

We hebben in de lodges en restaurants meestal best goed tot heel goed gegeten. Voor het zelf koken waren we veelal aangewezen  op het droogvoer dat we uit Nederland hadden meegebracht, want eten onderweg kopen was veelal een uitdaging.

Wat je overal, maar dan ook overal kunt kopen zijn tomaten. Maar verse tomaten kopen heeft op fietsvakantie alleen zin als je ze koopt vlak voor je bent waar je gaat koken. Verder kom je af en toe kolen tegen (te groot voor ons), uien (dat is wel fijn!), en aardappels en zoete aardappels (uiteindelijk niet gekocht).

Bij reizen in de tropen zijn we gewend overal fruit tegen te komen, maar dat valt hier tegen, af en toe bananen en heel soms appels, oh ja en in Lilongwe op de laatste fietskilometers zag ik iemand aardbeien verkopen!

Vegetarisch eten is op verbazingwekkend veel plekken goed te doen. Veel van de winkeltjes verkopen ook zakjes sojastukjes in saus. Mogelijk omdat vlees toch voor veel mensen te duur is?

De Malawianen zijn niet bang voor kruiden en specerijen, dus de traditionele gerechten zijn vaak best lekker. Daarnaast kun je op veel plekken lekker Indiaas eten krijgen.

Italiaans eten kun je in Malawi echter beter meestal maar vermijden. Als je middeleeuwse illustraties ziet van Afrikaanse beesten, kun je zien dat de illustrator de beesten naar beschrijving heeft getekend, maar ze nooit echt gezien heeft. Zo moet je een Malawiaanse pizza ongeveer zien… Ze weten van het bestaan en weten wat het ongeveer moet zijn, maar hebben nog nooit een echte pizza geproefd.

Nee dan kun je beter een lekker visje bestellen bij het meer! Chambo is verrukkelijk.

De slager

Meer tomaten en visjes

De pub

Drinken

Thuis drink ik (in tegenstelling tot Jurjan) zelden tot nooit frisdrank. In Malawi heb je zelden een andere keus. Het kraanwater / pompwater is niet per definitie veilig voor onze westerse magen (regelmatig wel gedronken na behandeling met de steri-pen) en flessenwater is op veel plekken niet verkrijgbaar. We drinken onderweg bij veel van de kleine winkeltjes welk frisdrank er ook maar voorhanden is, coca cola, diverse smaken fanta, sprite, 2 smaken sobo (mierzoet maar wel wat minder bubbels), en diverse smaken frozy (ook al mierzoet, maar vooral de lichee versie is wel te doen).

Als je mazzel hebt vind je in een supermarkt of bij een benzinestation een pak vruchtensap (genieten!) maar koop onderweg bij de kleine winkeltjes vooral geen flesjes die er uitzien als sinaasappelsap zonder het etiket te lezen. Als blijkt dat het alleen water, suiker, stabilisator, kleur en smaakstoffen bevat maar geen druppel sinaasappelsap, kan ik je garanderen dat het wee, zoet en smerig is.

Thee in een tearoom is een welkome afwisseling, hoewel niet minder zoet!

Bier is de drank die we na het fietsen vaak nemen, al is het maar om een wat minder zoets te drinken! Meestal nemen we een ‘green’, wat mij betreft de lekkerste.

We hebben uiteindelijk geen ‘chibuku shake shake’ geprobeerd. Langs de weg zien we veel mensen drinken uit een soort melkpakken. Ik denk: wat zijn ze hier dol op melk… Ik zie de naam ‘shake shake’  staan en denk dat het een soort milkshake is. Bij nadere inspectie staat er echter ook ‘international beer’ op.
Ik hoor later dat het van gefermenteerde mais is gemaakt en dat het drinkt als alcoholische brinta… Toch wel benieuwd eigenlijk!

Reageren?

Wil je reageren op dit reisverslag, of wil je bijvoorbeeld een vraag over fietsen in Malawi? Dat kan hier.